Çeşitli ülkelerde yer alan şirketler ya da yabancı uyruklular arasındaki mal hizmet işlemlerini içinde bulunduran hukuk dalı uluslararası ticaret hukuku olarak adlandırılmaktadır. Uluslararası ticaret hukuku kapsamında uluslararası ticari sözleşmeler incelenmektedir. Yaşadığımız dönem içerisinde ithalat ve ihracat etkinliklerinde ciddi oranda artışlar meydana geldiğinden uluslararası ticaret hukukunun önemi git gide artmaktadır.

Ticari açıdan ortaya çıkan anlaşmazlıklar ve bu sorunların uluslararası yönden nasıl çözüme kavuşturulacağı uluslararası ticaret hukuku kapsamında yer almaktadır. Uluslararası ticaret hukukunun ilgilendiği alanlar detaylı bir şekilde incelendiğinde hem kamu hukuku hem de özel hukukun kapsamında yer alan olaylar mevcuttur. Örnek verebilecek olursak uluslararası ticaret sözleşmeleri ve mal satışı gibi durumlar özel hukukun içerisinde bulunmaktadır.

Kaynak olarak narterlaw sitesinin uluslararası ticaret hukuku sayfasından faydalanılmıştır.

Uluslararası Ticaret Hukuku Kanunu

Türk hukuk sistemi içerisindeki 5718 sayılı kanun uluslararası ticaret hukukunun yasası olarak bilinmektedir. Resmi Gazete ’de yayınlanmış olan “Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun” uluslararası ticaret hususlarını kapsamına almaktadır. Anlaşmazlık meydana gelen konularda her iki taraf arasında yer alan ülkelerden birinde dava açılması söz konusudur. Bu gibi konularda durumun çözülmesinde üçüncü olarak bir ülke yargıya dahil olabilmektedir. Uluslararası konuları içerisinde bulunduran durumların açığa çıkarılması amacıyla yetkili olacak ülkenin yargısını belirlemek, Devletler Özel Hukuku içerisinde yer almaktadır. 5718 sayılı uluslararası ticaret hukuku kanunu içerisinde değerlendirilen ve uluslararası ticaret hukuku kapsamında yer alan konular şu şekildedir:

• Türk Mahkemeleri’nin uluslararası hususta yetkisinin belirlenmesi,
• Yabancı mahkemelerdeki hakem kararlarının tenfizi,
• Uluslararası ticaret sözleşmelerinde hangi hukukun uygulamaya koyulacağının kararlaştırılması.

5718 sayılı kanunun içeriği incelendiğinde yabancılık unsuru bulunduran işlem ve ilişkilerin düzenlenmesi anlatımının kullanıldığı görülmektedir. Herhangi bir uluslararası anlaşmazlık durumunda Türk Mahkemeleri’nde açılacak davalarda, ilk belirlenecek durum hangi hukukun uygulamaya koyulacağı olmaktadır. Türk kanun düzeni gereğince ayrılık meydana getirmeyen herhangi bir kanun üstünden davaların yürütülmesi mümkündür. 5718 sayılı kanunun 5.maddesinde Türk kamu düzenine uygun olan hükümlerin uygulamaya koyulması gerektiği açık bir biçimde belirtilmektedir.

Uluslararası Ticaret Hukuku Bağlamları

Uluslararası ticaret hukukunun bağlamları ilgilendiği konuya bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Konularının değişiklik göstermesine bağlı olarak çeşitli hukuk dallarının içerisine dahil olabilmektedir. Uluslararası ticaret hukukunun dahil olabildiği alanlar şu şekilde sıralanabilir:

• Uluslararası Kamu Hukuku: Uluslararası ticaret faaliyetlerini uluslararası kamu hukuku kapsamı dahilinde kontrol etmektedir. İki taraflı anlaşmalardan çok taraflı anlaşmalara kadar birçok konu bu alanın kapsamına dahil olmaktadır.
• Özel Hukuk: Özel hukuk kapsamında uluslararası ticari sözleşmeler değerlendirilmektedir. Sözleşmelerin belirli kurallar dahilinde karara kavuşturulması gibi hükümleri içerisinde bulundurmaktadır.
• Kamu Hukuku: Kamu hukuku ile bağlantılı kurallar içerebilen uluslararası ticari sözleşmeleri inceleyen hukuk dalıdır. Uluslararası ticaret hukuku alanında ticari malların standardını belirleyen düzenleme ve gümrük kanunları kamu hukuku içerisinde yer almaktadır.